Përkthime nga Edlira Jorgji Doko

KHALIL GIBRAN-BIOGRAFIA

Khalil Gibran(arabisht: جبران خليل جبران Jubran Khalil Jubran, Bsharrë, Lindi më 6 dhjetor 1883 - vdiq në Nju Jork, 10 prill, 1931) ishte një poet, piktor dhe filozof libanez.

Libanez me fe të krishterë-maronite emigroi në Shtetet e Bashkuara; veprat u përhapën përtej vendit të origjinës: ai ishte një nga themeluesit, së bashku me Mikha'il Na'ima (Mikhail Naimy), Shoqata e penës (el-el-rabitah Qalamiyyah), pikë takimi e letrarëve arabë emigruar në Shtetet e Bashkuara. Poezia është përkthyer në mbi 20 gjuhë, dhe u bë një mit për të rinjtë të cilët konsideronin veprat e tij si libra mistikë. Gibran ka kërkuar që të bashkoj në vepra qytetërimet perëndimore dhe lindore. Ndër veprat më të njohura: Profeti (shkruar në gjuhën angleze) dhe Fjalë të urta shpirtërore.

RINIA NË LIBAN Gibran Khalil Gibran ka lindur në Liban (atëherë pjesë e Perandorisë Osmane), në qytetin Maronite Bsharri, veriun malor të vendit. Për shkak të gjendjes së pasigurt të familjes Gibran nuk pati një edukim formal, edhe pse ai ishte udhëzuar nga disa priftërinj në Bibël, me gjuhë siriake dhe arabishte. Qe gjatë kësaj periudhe që Gibran filloi zhvillimin e ideve dhe frymëzoi veprat e para (Profeti). Babai, një taksambledhës, u burgos për vjedhje dhe autoritet osmane e konfiskuan të tërë pasurinë, duke përfshirë edhe shtëpinë e familjes, para se të lirohej në vitin 1894. Ndërsa babai mbeti në Liban, nëna, Kamila, vendosi të trasferohet me fëmijët (në Khalil, tek motrat Mariana dhe Sultana, gjysmë-vëllai i tij, Boutros / Pjetri) dhe vëllai, i cili kishte emigruar në Shtetet e Bashkuara (në Nju Jork ) :zbarkuan më 17 qershor 1895.

RINIA DHE ARSIMI AMERIKAN Menjëherë pas mbërritjes në Nju Jork, familja u vendos në Boston, ku atëherë jetonte komuniteti i dytë më i madh siriane i Amerikës, duke përfshirë edhe të afërmit; nëna filloi të punojë si shitëse. Që nga 30 shtator 1895 Gibran ndoqi shkollën e tij të parë në Boston, ku mësuesja e anglishtes e bindi të ndryshoj emrin e tij të plotë, Jibran Khalil Jibran, në Kahlil Gibran, me modifikimin e drejtshkrimit origjinal (Khalil) për përshtatjen në shqiptimin amerikan. Pastaj u regjistrua në shkollën e lart të artit ku tregoi një talent të veçantë për vizatimin, duke tërhequr vëmendjen e fotografes F. Holland Day: tashmë në 1898 ishte një botuese e disa vizatimeve të saj në kopertinë. Ajo e prezantoi me shkrimtaren Josephine Peabody, nga ku më vonë do të ushtronte për të një ndikim të dobishëm dhe sfidues.

KTHIMI I SHKURTËR NË LIBAN Në vitin 1899, me këshillën e nënës, Gibran u kthye në Liban, ku ai u regjistrua në Kolegjin de la Sagesse, një shkollë të mesme maronite në Bejrut. Këtu gjithashtu ndoqi kurse në letërsinë arabe dhe ishte tërhequr nga literatura romantike franceze, ai themeloi një revistë letrare dhe u zgjodh studenti "poet i kolegjit." Jeta e përbashkët me babain, ndërkohë, u bë e paqëndrueshme, kështu që Gibran vendosi të kthehej në Amerikë, pas përfundimit të studimeve të tij me zell në vitin 1902

RIKTHIMI NË AMERIKË Kur u kthye në Boston, mësoi për vdekjen e Sultanës, vetëm katërmbëdhjeçe, nga tuberkulozi; Një vit më parë ishte gjithashtu dëshmitar për vdekjen e Boutros, gjithmonë nga tuberkulozi, dhe nëna nga kanceri. Gibran më vonë vendosi të shes kinkalerinë, hapur vite më parë nga nëna, duke mos u ndjerë i aftë për një punë të tillë. Motra e tij Mariana punonte në një rrobaqepsi. Ndërkohë Gibran u prezantua në një rreth shumë të veçantë të intelektualëve, nga Josephine Peabody, e cila u bë e dashura e tij. I bënte të ngjajshëm pavarësia dhe krenaria e karakterit. Pasioni mbaroi shpejt dhe në vitin 1904. Me rastin e ekspozitës së tij të parë në galeri, Gibran u njoh me Mary Elizabeth Haskell i cili ra në dashuri duke i përkushtruar shumë letra. Por dashuria e tij ishte thjesht platonike. Ajo ishte dhjetë vjet më e vjetër dhe ishte admirues i punës së tij. Përmes saj kishte privilegjin për të ekspozuar veprat në institutin ku Haskell ishte drejtoreshë shkolle. Në vitet 1904-1908 ai bashkëpunoi me gazetën Al-muhaxhirët (emigranti) në hartimin e artikujve të përkushtuar për arabët. Gjithashtu kjo intensifikoi lidhjen me Haskell. Duke pasur parasysh dashurinë për letrat, ai krijoi një komunitet e qëndrueshmëri letrare , në sajë të këshillave të vlefshme të natyrës gjuhësore të Marisë, i dha Gibran në të ardhme aftësinë për të shkruar në gjuhën angleze. Pavarësisht nga deskricioni i publikut , korrespondencat e tyre tregojnë një intimitet të fortë.

Udhëtimet në Evropë Haskell në vitin 1908 i bëri dhuratë një udhëtim në Paris, duke i dhënë mundësinë për të studiuar artin me Auguste Rodin për dy vjet. Gibran pranoi me dëshirë e në Paris studioi Nietzsche, Voltaire, Rousseau, dhe përveç pikturës në Akademinë Julian, u takua me artistin dhe mikun e përjetshëm Youssef Howayek. Ai shkoi për pak kohë në Londër me mikun e tij dhe shkrimtarin arab Ameen Rihani (Ameen Rihani) që admironte shumë. Në vitin 1909 vdiq babai dhe Gibran, pati lajmin e bekimit para vdekjes së prindit, që u ngushëllua.

Kthimi përfundimtar në Amerikë Me rikthimi në Shtetet e Bashkuara, rimori studimet e artit në Boston. Në Amerikë, ku veprat e tij ishin ekspozuar në qindra galeri, kaloi njëzet vitet e fundit të jetës, ndërsa fama e tij përtej kufijve të kontinentit amerikan e shumë shpejt në të gjithë botën.

Vdekja dhe trashëgimia Gibran vdiq në Nju Jork 10 prill 1931 nga cirroza e mëlçisë dhe tuberkulozi fillestarë në një mushkëri. Ai kishte shprehur gjithmonë dëshirën për t'u varrosur në Liban, ku trupi i tij u transportua menjëherë me nderime të mëdha; dëshira u realizuar plotësisht në vitin 1932, kur Maria Haskell dhe motra e tij Mariana blenë manastirin e Mar Sarkis (Shën Sergjit) në Liban. Letërkëmbimet mes Gibran dhe Mary Haskell janë arkivuar në Universitetin e North Carolina Bibliotekë. Një koleksion prej njëqind vepra arti ruhet në Muzeun Telfair të Artit në Savannah

Gjuha Shumica e shkrimeve të para të Gibranit ishte shkruar në arabisht, por pas vitit 1918 ai botoi pothuajse ekskluzivisht në gjuhën angleze. Libri i tij i parë në këtë gjuhë, publikuar nga Alfred Knopf në vitin 1918, ishte Madman (Turma), një libër i shkurtër i aforizmave dhe shëmbëlltyrave të shkruara në ritëm biblike, në mes të rrugës në mes të poezisë dhe prozës.Gibran gjithashtu ka marrë pjesë në Kampionate të Penës, njohur edhe si "poetët e emigracionit" (el-Mahjar), së bashku me autorë të tjerë libanezë amerikane si Amin Rihani ("babai i literaturës libanez-amerikan"), Elia Ebu Madi dhe (Elia D. Madei) Mikha'il Na'ima (Mikhail Naimy), një mik i ngushtë dhe një njohes i madh i letërsisë arabe, nga ku nipi , Samir, ishte famulli i Gibranit. ************************************************************************ Cikël me Poezi nga Kahlil Gibran (përktheu:Edlira Jorgji Doko)

ISHUJ

Jeta eshte nje ishull ne oqeanin e vetmise:

shkembinjte e saj jane shprese, pemet e saj jane endrra,

lulet e saj jane jeta e vetmuar, lumenjte e saj jane etje.

Jeta jone, njerez, te ngjajshmit e mi,

eshte nje ishull,

shkeputur nga cdo ishull e rajon tjeter.

Nuk ka rendesi sa jane anijet

qe largohen nga brigjet tuaja per klithma te tjera,

nuk ka rendesi sa jane flotat

qe prekin brigjet tuaja:mbeteni ishuj,

secili me vete, do vuani ankthet e vetmise

te psheretini lumturi.

Jeni te njohur nga njerezit e tjere

e larg nga te kuptuarit e tyr

edhe pjesmarrja MAGJIA E JETES

Në një fushë pashë një lis: Dukej kaq i vjetër, i padobishëm. Dhe në pranverë pashë po atë lis me rrënjë dhe të rritur, lisi i ri drejt diellit. Një mrekulli, mund të thoni: E megjithatë, kjo mrekulli është prodhuar Mijëra e mijëra herë në gjumin e çdo vjeshte dhe në pasionin e çdo pranvere. Pse nuk duhet të ndodhë në zemrën e njeriut? *** Autoportret Ja një fjalë që jam une; një fjalë që do të thotë nganjëherë asgjë nganjëherë një pafundësi. *** Fryma e jetës Dëshiroj që të shkoni kundër diellit dhe erës me lëkurë, në vend se me veshje, sepse fryma e jetës është në rrezet e diellit dhe dora e jetës është në erë *** RIKTHIM NË FËMIJËRI "Profeti" Gjërat qe fëmija pëlqen mbeten në mbretërinë e zemrës gjer në pleqëri. Gjëja më e bukur në jetë është se shpirti jonë mbetet në puhi në vendet ku dikur kemi luajtur. & Forca që mbron zemrën nga plagët është e njëjta që e pengon të zgjerohet në madhësinë e plotë. & Ne vetë jemi pafundësisht të vegjël dhe pafundësisht te mëdhenj dhe jeta që i bashkon. & Nuk jam as një artist dhe as një poet. Kam kaluar ditët e mia me shkrim dhe pikturë, por nuk jam në një mendje me ditët dhe netët e mia. Jam një re, një re që përzihet me objekte, por me ta kurrë nuk bashkohet. Jam një re, dhe në re është vetmia ime, uria dhe etja ime. Fatkeqësia është se reja, është realiteti im, luftoj për të dëgjuar dikë tjetër që thotë: Nuk je vetëm në këtë botë por jemi dy, bashkë, dhe unë e di kush je ti.

"Profeti"

Kënga e zemrës Kënga e zërit është e ëmbël, por kënga e zemrës është zëri i pastër i qiellit.

MADHËSI-Kahlil Gibran "Një thesar"

Dhimbja është shumë e madhe të mbretërojë në zemrat e vogla.

MENDIMI-Kahlil Gibran"Profeti"

Mendimi .. është një zog i madh, që në një kafaz të fjalëve mund të shpjegoj edhe krahët,por nuk fluturon.

DHURATË

Jep pak kur dhuron nga cfarë ke kur dhuron veten,vetëm atëherë jep vërtet. Verona me 17 tetor, 2016 12:07